IDE, Source Control vb. uygulamaların geliştirildiği ortamlarda yazılım mimarisi de geliştirilir. Eğer bir yazılım projesinde başarıyı elde etmek istiyorsanız doğru olan yazılım mimarisini kurmak zorundasınız.

Mimari denildiğinde aklınıza gelebilecek en son konulardan biri yazılımdır belki de ama büyük kapsamlı yazılım projelerinin yazılım mimarisine ihtiyacı vardır. Bu yazımızda, sizlere kısa kısa yazılım mimarisi nedir, neden yazılım mimarisine ihtiyaç duyulur ve yazılım mimarisi şablonları nelerdir sorularının cevaplarını vereceğiz.

Yazılım Mimarisi Nedir?

Yazılım mimarisini kısaca, “sistemi tanımlayan en üst seviye kavramlar” olarak adlandırabiliriz. Seçeceğiniz program dilinden veri tabanına, esnekliğinden güvenlik ve donanım ihtiyaçlarına kadar bütün bir yazılım projesini kodlamaya başlamadan önce tasarlamak durumundasınız. Bir projenin alt yapısını tasarlayan kişiler de yazılım mimarlarıdır. Yazılım mimarı, yazılım projesini baştan sona tasarlar, gerekli yerlerde devreye girer ve yazılım süreci boyunca tasarladığı planın dışına çıkılmamasını sağlar.

Neden Yazılım Mimarisine İhtiyaç Duyarız?

Yazılım geliştirme süreci karmaşık bir süreçtir. Bu süreçte dağılmak istemiyorsanız bir yazılım mimarisi oluşturmalısınız. Yazılım mimarisine ihtiyaç duymamızın en önemli sebeplerinden biri de sistemin karmaşıklığını yönetmek ve bütünlüğünü korumak için pratik bir yapı sunmasıdır. Bunun yanı sıra son derece iyi hazırlanmış bir mimarisi olmadan, yazılan sistem üzerine gelecek yeni yazılımları ve teknolojileri kabul etmez. Kullanımı ve uygulanabilirliği kolay sağlam sistemler yaratmak için ihtiyacınız olanların başında yazılım mimarisi gelir. Bir de ek olarak, olaya temel açıdan bakarsak yazılımları 2 parçaya ayırabiliriz. Bunların ilki Graphical User Interface (GUI) yani kullanıcıların gördüğü ve kullandığı görünüm ara yüzüdür. İkincisi ise bu ara yüzün kontrol mekanizması ve planlayıcısı olan bir mantık ünitesidir. Yazılımda mimarisi de tam olarak bu iki kısmın birbirinden etkilenmemesi için görünüm ara yüzünü, mantık ünitesinden ayırmaya yarar.

Yazılım Mimarisinde Kullanılan Şablonlar Nelerdir?

Model-View-Controller (MVC) en çok bilinen ve sık sık kullanılan şablondur. Yani bir anlamda bunun için default ve her türlü yazılım tipi için uygundur diyebiliriz. Pipe and Filter şablonu ise genelde complier için kullanılır ve nu mimari şablonun amacı yapılacak işlemi parçalara ayırmaktır. Son yıllarda yazılım alanının en çok tercih edilen şablonu olan Service-Oriented-Architecture (SOA) ise temel olarak sistem üzerinde birçok sistemin uyumlu şekilde çalışmasını amaçlar. Bunların dışında Multitier Architecture (Çok Katmanlı Mimari) ve Implict Invocation gibi daha kapsamlı ve nispeten daha az tercih edilen yazılım mimarisi şablonları da mevcuttur.

Unutmayın ki bir yazılım projesini hayata geçirebilmek için yazılım mimarisinin son derece dikkatli ve kapsamlı bir şekilde hazırlanmış olması gereklidir. Bu, büyük çaplı ve hata riski kabul etmeyen projeler için daha da önem taşır.